Lider altcoin, Ethereum Merge ile Eylül ayının üçüncü haftasında PoS’a geçmeye hazırlanıyor. Ancak vaat edilen ölçeklenebilirlik özelliklerinin çoğu ancak 2023’ten sonra mevcut olacak. Peki Ethereum Merge, ekosistemi ve piyasayı nasıl etkileyecek?
Ethereum Merge: Aşama 0
Ethereum Blockchain, başlangıcından bu yana en önemli teknik güncellemelerden birinin eşiğinde. Proof-of-Work’tan (PoW) Ethereum 2.0 olarak da adlandırılan Proof-of-Stake’e (PoS) geçiyor. Ethereum geliştiricileri, mevcut PoW Blockchain’in PoS Blockchain’e birleştirilmesi için kalıcı tarih olarak 19 Eylül’ü verdi.
Merge’ün Ağustos ayının ikinci haftasında Goerli test-net’te konuşlandırılması bekleniyor. Goerli test-net’in başarılı entegrasyonundan sonra Blockchain, Bellatrix güncellemesini Ağustos başında başlatacak. İki hafta sonra Ethereum Merge kullanıma girecek. Geçiş etrafındaki tartışma, ölçeklenebilirliğe odaklanarak başladı. Bu nedenle Ethereum geliştiricileri üç aşamalı bir dönüşüm süreci önerdi. Geçişin kendisi, 1 Aralık 2020’de Beacon Chain’in piyasaya sürülmesiyle başladı. Üç aşamalı sürecin Aşama 0’ını başlatmış oldu.
Beacon Chain, kullanıcıların Ether’lerini (ETH) stake etmelerine ve doğrulayıcı olmalarına olanak tanıyan PoS’a geçişi başlattı. Ancak Aşama 0, ana Ethereum Blockchain’i etkilemedi. Beacon Chain, Ethereum’un main-net’inin yanında var. Ancak, hem Beacon Chain hem de main-net, sonunda Ethereum Merge ile bağlantılı olacak.
Ethereum Merge: Aşama 1 ve 2
Aşama 1’in 2021’in ortalarında başlaması gerekiyordu. Ancak geliştiricilerin bitmemiş çalışmaları ve kod denetimini ana nedenler olarak göstermesiyle 2022’nin başlarına ertelendi. Aşama 1’den itibaren, Ethereum 2.0, Ethereum’un tüm işlem geçmişini barındıracak ve PoS ağındaki akıllı sözleşmeleri destekleyecek. Eth2 madenciliği ağdan çıkaracağından, bahisçiler ve doğrulayıcılar resmi olarak harekete geçecek.
Geçişin son aşaması olan Aşama 2, mevcut Ethereum Sanal Makinesi (EVM) üzerinden Ethereum WebAssembly veya eWASM’nin tanıtımını görecek. WebAssembly, World Wide Web Konsorsiyumu tarafından oluşturuldu. Ethereum’u şu anda olduğundan çok daha verimli hale getirmek için tasarlandı. Ethereum WebAssembly, Ethereum akıllı sözleşme yürütme katmanı için önerilen bir WebAssembly alt kümesi. eWASM, Aşama 2’de uygulamayı görecek olan EVM’nin yerini almak üzere özel olarak tasarlandı.
Merkezi olmayan bir finans (DeFi) kredi platformu olan Hubble Protocol’ün kurucu ortağı Marius Ciubotariu, ekosistem üzerinde bu kadar büyük etkileri olan herhangi bir yeni teknolojinin zaman alacağı için gecikmeler konusunda gerçekten endişelenmediğini söylüyor:
PoS henüz yayında değil. Ancak, bunu bir endişe olarak görmüyorum. Merge’ün bazılarının beklediğinden daha uzun sürdüğünü anlıyorum. Ancak, yeni teknoloji ve kritik sorunlar için fırsatlarla, aceleci olmayan bir yaklaşım en iyisidir. Bu Merge yayına girdikçe, daha fazla protokolün ortaya çıkacağından eminim.
Ethereum Merge, ETH fiyatını nasıl etkileyecek?
Yaklaşan Merge, mevcut PoW main-net’in Beacon Chain ile birleştiğini görecek. Aynı zamanda tüm Ethereum geçmişini yeni Chain’e aktaracak. Ethereum kadar büyük bir ekosistem için tam bir konsensüs değişikliği, hem teknik hem de politik açıdan çarpıcı bir etkiye sahip olacak. Cross-chian DeFi platformu Umbria Network’ün kurucu ortağı ve ortak lider geliştiricisi Barney Chambers, Merge’ün zorlu olacağını söylüyor:
Ethereum birikimi, tokenlerin çoğuna zaten sahip olan doğrulayıcıların elinde merkezileşecek. Ethereum Vakfı, Merge’ün Ethereum fiyatını etkilemeyeceğini ileri sürüyor. Ancak Merge’ün yeni tokenlerin dağıtılma biçiminde temel bir değişikliğe neden olacağını belirtiyor. Bunun hem Ethereum’un hem de tüm kripto para ekosisteminin fiyatı üzerinde dramatik bir etkisi olacağını iddia ediyor.
PoW madenciliği zorluk seviyesi, zorluk bombası nedeniyle fırlayacak. Ekonomik olarak uygun ölçeklerde madenciliği yapamayacak hale gelecek. Zorluk bombası, 2015’ten beri Ethereum protokolünde yerleşik bir kod. Belirli sayıda blok çıkarıldığında ve Blockchain’e eklendiğinde yürütülecek şekilde ayarlandı. Mevcut PoW Blockchain’deki madencilik faaliyetini önemli ölçüde zorlaştırıyor.
Sonuç olarak, Ethereum’un PoW Blockchain, blok üretmeyi durdurmak zorunda kalacak. Çünkü zorluk bombaları bir blok madenciliğini neredeyse imkansız hale getirecek. Bu durum geliştiricileri tarafından “Buz Devri” olarak tanımlanıyor. Bombanın basit amacı madencileri tamamen birleşmeye teşvik etmek. Bu da PoS Blockchain’in benimsenmesini artıracak.
Ağ tıkanıkları PoS’u zorunlu hale getirdi
Birkaç ağ tıkanıklığına ve çok yüksek gaz ücretlerine yol açan genişleyen ekosistemi göz önüne alındığında, Ethereum için yeni bir PoS ağına geçiş gerekli hale geldi. Bununla birlikte, geçen yıl boyunca anlatı, PoS’un PoW’dan daha çevre dostu olması yönünde de değişti. Bazıları Eth2’yi daha çevre dostu bir protokolün önünü açtığı için övüyor. Ancak, karbon nötr kripto madenciliği şirketi Sphere3D’nin CEO’su Patricia Trompeter’in başka düşünceleri var. Trompet, şunları söylüyor:
Band-Aid çözümleri” ve “Change The Code” kampanyası gibi pazarlama planları, yenilenebilir kaynaklara yönelik tam bir endüstri kaymasına herhangi bir çözüm sunmuyor. Bu yüzden, PoS yalnızca gereksiz harcamalara ve yanlış tahsis edilmiş enerji kaynaklarına yol açar.
Patricia, PoS’un kriptonun merkezi olmayan altyapısını daha ziyade dağıttığını kaydediyor. Ayrıca, ‘gücü, kullanıcılar üzerinde kusursuz kontrole sahip en zengin sahiplere doğru ittiğine’ inanıyor.
Merge sonrasında, ETH ihracı yılda yaklaşık 0,6 milyona düşecek. Benzer bir 2,7 milyon ETH yakılacak. Yani yılda net 2,1 milyon ETH yakılacak veya yıllık ETH arzında -%7, bu da onu deflasyonist bir varlık haline getirecek. ETH madencileri, zorluk bombası vurduğunda, mevcut ekipmanları için aynı karma algoritma ile diğer PoW kripto paralarını madenciliğe zorlamak veya piyasadan tamamen çıkmak zorunda kaldıklarında resmi olarak iş dışı kalacaklar.
“Merge, ağı ölçeklendirecek ve enerji tüketimini azaltacak”
Ethereum kurucu ortağı Vitalik Buterin, geçişin yalnızca ağın ölçeklenmesine yardımcı olmayacağını, aynı zamanda enerji tüketimini %95 oranında azaltacağını öngörüyor. İşlem işleme hızının, merkezi ödeme işlemcileriyle aynı seviyeye gelmesi bekleniyor. Ancak bu özelliklerin hiçbiri 19 Eylül’deki Ethereum Merge ile birlikte gelmeyecek.
Paralel işlem işlemeye izin veren Sharding adı verilen ana ölçeklenebilirlik çözümü, ancak 2023’ün ikinci yarısında gerçekleşmesi beklenen Aşama 2’nin tamamlanmasından sonra ulaşacak. Swell Network’ün gözetimsiz ve likit ETH staking protokolünün kurucu ortağı ve CEO’su Daniel Dizon, şunları söylüyor:
Merge, Ethereum’un altında yatan ekonomik model ve donanım gereksinimlerinde önemli bir değişikliği temsil ediyor. Bu da büyük miktarda enerji çıkışı azalmasına neden oluyor. ETH staking’e katılımdan elde edilen ödüller, öncelik ücretlerinden ve MEV yakalamadan önemli ölçüde artacak. Bu nedenle, ETH’ye önemli bir talep olması bekleniyor. Ethereum Merge tam olarak fiyatlandırılmadı. Artan talep ve ETH için azalan ihraç, bugün mevcut Ethereum durumuna kıyasla fiyat üzerinde yapısal yukarı yönlü baskıya neden olacak.
Merge, Ethereum’u bir menkul kıymet yapar mı?
Birleştirmenin teknik ve finansal etkisinin yanı sıra, en büyük tartışma, ağ PoS’a geçtiğinde Ether’in güvenlik olarak nitelendirilip nitelendirilemeyeceği konusunda görünüyor. Tartışma, son günlerde sosyal medyada çok fazla hız kazandı. Sorunun cevabı, kime sorduğunuza bağlı olarak değişiyor. Ethereum’un menkul kıymet durumuyla ilgili tartışmalar, PoS’a geçiş ortaya çıkmadan çok önce yaygındı. Kriptokoin.com’dan takip ettiğiniz üzere ABD Menkul Kıymetler ve Borsa Komisyonu’nun (SEC) Ripple’a XRP token satışını menkul kıymet olarak kabul ederek dava açmasının ardından tartışma büyük bir ivme kazandı.
O zamandan beri birçok XRP savunucusu, ETH’nin “mayın öncesi” durumuna işaret etti. Genellikle SEC’i Ethereum’a ücretsiz geçiş vermekle suçladı. Güvenlik durumuyla ilgili kafa karışıklığı ve ikilem, kripto piyasası için net düzenlemelerin olmamasından kaynaklanıyor. Milletvekilleri, Bitcoin’in (BTC) bağımsız bir varlık sınıfı olarak kabul edilebileceği konusunda hemfikir. Öte yandan, Ethereum’un durumu tartışma konusu. Georgetown Üniversitesi Hukuk Merkezi’nde araştırma profesörü olan Adam Levitin, PoS tabanlı Ethereum ağını düzenleyicilerin gözünde neyin bir menkul kıymet haline getirebileceğini açıklıyor.
Adam Levitin, “Howey bir ‘para’ yatırımından bahsediyor. Ancak bu her zaman sadece bir değer yatırımı olarak yorumlandı. Bir pay koymak bu unsuru kolayca tatmin eder” diyor.
Coin Metrics kurucu ortağı Jacob Franek, Levitin’in argümanına karşı çıkıyor. Ethereum’un açık kaynak desteğine sahip en merkezi olmayan platformlardan biri olduğunu öne sürüyor.
Bir diğer endişe kaynağı: Merkezileşme
PoS geçişiyle ilgili bir diğer önemli endişe, karar verme sürecinde merkezileşme oldu. Ödül izleme ve blok işlemleri doğrulama platformu Allnodes’un CEO’su Konstantin Boyko-Romanovsky, şunları söylüyor:
Ethereum’ın yeni konsensüs mekanizması PoS ile merkezileşme riski mevcut. Bununla birlikte, bunun gerçekleşmesinden çok uzak. Şimdiye kadar, Ethereum ağının arkasındaki güçlü topluluk her zorluğun üstesinden geldi. Merkezileşme sorununun da çözülmeyeceğini varsaymak için hiçbir neden yok.
Ethereum Blockchain, DeFi’nin, NFT’nin ve DAO’ların bel kemiği haline geldi. Ekosistem bu tür yeni ortaya çıkan kullanım durumlarını desteklemeye devam edecek. Bunula birlikte, sharding ve yüksek ölçeklenebilirlik özellikleriyle aPoS’a gerçek geçiş ancak 2023’ten sonra mümkün olacak. Eth2’nin başarısı büyük ölçüde son aşamanın yürütülmesine bağlı. Aancak birçok piyasa uzmanı, geçmiş gecikmeler göz önüne alındığında, bu konuda hala şüpheci.